Onderstaande klachten kunnen ontstaan bij bekkenproblemen.
- Ongewild urineverlies.
- Veelvuldige hevige plasaandrang.
- Niet goed kunnen beginnen met plassen.
- Heel vaak per dag moeten plassen.
- Terugkerende urineweginfecties.
- Ongewild ontlastingsverlies.
- Moeizaam kwijt kunnen van de ontlasting.
- Windjes niet kunnen ophouden.
- Obstipatie.
- Pijn bij het vrijen.
- Erectiestoornissen.
- Vaginisme.
- Urinestraal is minder krachtig en wordt soms onderbroken.
- Nadruppelen en ongewenst urineverlies.
- Urineverlies na een radicale prostatectomie.
- Bekkenpijn en lage rugklachten in de periode rond de zwangerschap en bevalling.
- Begeleiding van gezonde zwangere preventief voor bekkenpijn en bekkenbodemdisfunkties.
Divers
- Klachten na operaties in het onderbuik- of bekkengebied.
- Klachten door verzakking van blaas, baarmoeder of endeldarm.
- Pijnklachten in de onderbuik of het bekken.
Waarvoor kunt u nog meer terecht bij ons?
- Individuele bekkenfysiotherapeutische behandeling.
- Groepslessen voor klachten aan rug- en of bekkengebied.
- Groepsfysiotherapie bekkenbodemoefeningen (bewustwording).
- Informatiebijeenkomsten (evt. op aanvraag).
Heeft u klachten of problemen die u niet op onze site vindt, neem dan gerust contact met ons op. E-mail: h.nauta@telfort.nl, tel.: 075-6421899
Blaas- en plasproblemen
Oorzaken van urine incontinentie
Er zijn veel redenen bekend die urine verlies kunnen veroorzaken. Het is dan ook van belang dat de oorzaak van uw incontinentie gevonden wordt. Een goede behandeling is alleen mogelijk als de oorzaak van het probleem duidelijk is. Voor het behoud van de continentie (ophouden van de urine) moeten de blaas en het afsluitmechanisme goed functioneren. De oorzaken van de incontinentie worden dan ook vooral ingedeeld op grond van deze twee basisfuncties.
Andere oorzaken kunnen zijn:
- Verslapping van de bekkenbodemspieren door zwangerschap of bevalling
- Overaktieve bekkenbodemspieren
- Vernauwing van de plasbuis
- Blaasontstekingen
- Overgewicht
- Beschadiging van de zenuwen die de sluitspier van de blaas aansturen
- Beschadiging van de zenuwen die u het gevoel geven dat u moet plassen
- Verzakkingen van blaas of baarmoeder
- Een verandering in het slijmvlies na de overgang
- Medicamenten zoals bijvoorbeeld plastabletten, medicijnen die aandranggevoel onderdrukken
- Drinken van teveel cola of koffie
- Blaasontstekingen
Wat is urine incontinentie?
Urine incontinentie is het ongewild verliezen van urine. Er zijn verschillende vormen van incontinentie, maar de twee hoofdvormen zijn:
- Stress (inspannings) incontinentie
- Urge (aandrangs) incontinentie
Verder is urine incontinentie nog te verdelen in:
- Meng incontinentie
- Overloop incontinentie
- Neurogene incontinentie
- Volledige incontinentie
- Functionele incontinentie
- Psychogene incontinentie
De vormen van urine incontinentie
Stress incontinentie
Deze vorm van incontinentie komt bijna uitsluitend voor bij vrouwen. De klachten beginnen meestal tussen het 30ste en 50ste jaar. De frequentie van het plassen is normaal, maar er is tussendoor verlies bij niezen, hoesten, lachen, sporten, onverwachtse bewegingen of plotseling opstaan. Het begrip “stress” houdt in dat het ongewild urine verlies optreedt wanneer de druk in de buikholte plotseling verhoogd wordt als gevolg van het aanspannen van de buikspieren en de bekkenbodem deze druk niet kan opvangen. Het urine verlies treedt op zonder dat er aandrang gevoeld wordt.
Stress incontinentie ontstaat als de bekkenbodemspieren verzwakt of te gespannen zijn
Urge incontinentie
Deze aandoening komt bij mannen én vrouwen voor. Meestal is er sprake van een frequente aandrang om te plassen. Soms wordt de aandrang zo sterk dat het toilet niet meer gehaald wordt, zodat er voortijdig al urine verloren wordt. Soms treden de aandrang en het ongewild urine verlies op bij verandering van lichaamshouding, bij lopen of als het gevolg van het horen van stromend water. Ook ‘s nachts heeft men vaak last van aandrang om te plassen en dat kan de slaap ernstig verstoren.
Meng incontinentie
Hiervan spreken we wanneer mensen last hebben van een mengvorm van urge- en stress incontinentie. Het is dan belangrijk om uit te vinden van welke van de twee vormen van urine incontinentie men het meest last heeft.
Overloop incontinentie
Hierbij is sprake van een vrijwel continu druppelsgewijs urineverlies. Dit is het gevolg van een volle urineblaas die zich niet op een normale manier kan ledigen maar als het ware overloopt. De urine druppelt er dag en nacht uit. Meestal gaat dit gepaard met enige pijn onder in de buik ten gevolge van de volle blaas. Ook kan er aandrang tot plassen bestaan, maar bewust en gewenst plassen is niet meer mogelijk.
Een overvolle blaas kan schadelijk zijn voor de nieren, omdat deze de urine niet meer goed kunnen afvoeren naar de blaas. Daardoor wordt de druk in de nieren zo hoog dat de doorbloeding ervan gevaar loopt en het nierweefsel kan afsterven. Een ‘overloopblaas’ kan permanente schade aan de nieren veroorzaken.
Volledige incontinentie
Hierbij is sprake wanneer de urine vanuit de nieren en de blaas direct naar buiten afloopt. Bij volledige incontinentie bestaat er nooit drang om te plassen, want de urine loopt continu (druppelsgewijs) af. Meestal is er sprake van aangeboren afwijking aan de urinewegen of aan de zenuwvoorziening van de blaasspieren. Maar kan ook later ontstaan als gevolg van beschadigingen aan de sluitspier van de blaas, bijvoorbeeld na een operatie aan de blaas of de prostaat
Neurogene incontinentie
Hierbij is sprake van urine verlies door neurologische stoornissen. Er wordt geen aandrang gevoeld en er is geen controle over de blaas. Bij een weinig actieve blaas ontstaat dan druppelige overloopincontinentie, bij een overactieve blaas loopt de blaas spontaan leeg.
Functionele incontinentie
Hierbij is niets mis met de blaas of urinewegen. Functionele incontinentie komt vaak voor bij mensen die slecht ter been zijn en de wc niet op tijd halen.
Psychogene incontinentie
Hierbij wordt het urine verlies veroorzaakt door emotionele en psychologische problemen, bijvoorbeeld conflicten, verdriet of een depressie.
Ontlastingsklachten
Welke problematiek
De ontlastingsklachten zijn eigenlijk te verdelen in twee hoofdvormen.
- Incontinentie voor ontlasting
- Obstipatie (verstoppings) klachten
Maar ook
- Pijn in de onderbuik
- Pijn rondom aan de anus
Het is belangrijk om de oorzaak te vinden waarom u de ontlasting niet kwijt kunt of juist niet goed kunt ophouden. De oorzaak kan gelegen zijn in het functioneren van de darmen, het functioneren van de bekkenbodem of het functioneren van de kringspieren van de anus.
Incontinentie voor ontlasting
Normaal gesproken kunt u de ontlasting ophouden. Er zijn twee kringspieren (sluitspieren) in de anus en de bekkenbodemspieren. De binnenste kringspier is altijd gesloten. Hij opent zich vanzelf als de endeldarm (het laatste deel van de darm) vol is. De buitenste kringspier houdt de ontlasting tegen totdat u hem bewust ontspant. De kringspieren worden dus bewust en onbewust aangestuurd. Dit is een ingewikkeld proces waarbij veel mis kan gaan. Bij incontinentie ontbreekt het aan de controle over het binnenhouden van vloeistof (diarree), gas (windje) of vaste darminhoud (ontlasting). De ernst van de incontinentie kan wisselen van: zo nu en dan vuil ondergoed en soms geen controle over windjes of diarree tot ongecontroleerd verlies van harde ontlasting. Dit kan sporadisch tot enkele malen per dag gebeuren.
Oorzaken van incontinentie voor ontlasting
- Beschadiging of inscheuren van de kringspier van de anus, bijvoorbeeld door een moeilijke bevalling, gewilde of ongewilde seksuele handelingen of operaties in dit gebied.
- De kringspier kan minder goed gaan werken bij het ouder worden. De endeldarm verzaktwaardoor de kringspier steeds wat verder opgerekt wordt. Daardoor werkt hij minder goed.
- Afsluiting van de endeldarm door ernstige verstopping. Op de harde ontlasting kunnen darmbacteriën gisten. Dat veroorzaakt een moeilijk op te houden diarree, die langs de ontlastingprop naar buiten lekt (vaak door te weinig vocht inname en te weinig beweging).
- Chronisch langdurig persen bij obstipatie.
- Verzwakte bekkenbodem spieren.
- Spierziektes.
- Beschadiging van de zenuwen die de darmen, bekkenbodemspieren of anus besturen. (diabetes, MS, maar ook door langdurige rek bij een moeilijke bevalling).
- Stoornissen in de hersenen (CVA, dementie).
Worden de klachten veroorzaakt door het niet goed functioneren van de bekkenbodem (verzwakt, geen goede coördinatie of juist te gespannen) of door verkeerd persgedrag dan kan uw bekkenfysiotherapeut u helpen de klacht te verminderen.
Obstipatie
Het kan erg variëren hoe vaak u voor ontlasting naar de toilet gaat. Er wordt van obstipatie gesproken als u minder dan drie keer per week naar het toilet gaat, de hoeveelheid klein is, de ontlasting hard is of alleen door hard te persen kwijt te raken is.
Oorzaken van obstipatie
Obstipatie is meestal het gevolg van voedings- en leefgewoonten, zoals:
- Te weinig drinken. Voor een goede stoelgang moet u minstens 2 liter per dag drinken.
- Te weinig eten.
- Teveel vezelarme voeding.
- Te weinig beweging. Bijvoorbeeld bij een zittend beroep.
- Het ophouden en uitstellen van de ontlasting.
- Stress.
- Een verandering in het normale leefpatroon, bijvoorbeeld door reizen, ander eten.
Obstipatie komt ook voor bij:
- Verschillende ziektes.
- Medicijnen, zoals pijnstillers, slaapmiddelen, langdurig gebruik van laxeermiddelen.
- Zwangerschap.
- Verzakking van de endeldarm.
- Liggingsafwijkingen van darmen na een operatie.
Klachten die kunnen optreden bij obstipatie:
- Bij een droge en harde ontlasting is de stoelgang vaak moeilijk en pijnlijk.
- Door te hard persen kunnen scheurtjes rond de anus ontstaan.
- Er kan bloed bij de ontlasting zitten, dit wordt vaak veroorzaakt door aambeien. Aambeien zijn eigenlijk opgezwollen bloedvaatjes (vergelijkbaar met spataders) ze ontstaan vaak als u hard moet persen voor de ontlasting. Wanneer ze afgekneld worden in het anale kanaal, kan er stuwing optreden, waardoor ze pijnlijk worden. Als ze kapot gaan kan er bloed bij de ontlasting zitten.
- Slijmverlies via de anus en jeuk of eczeem door huidirritatie rond de anus.
Leefstijladviezen
- Begin de dag met een goed vezelrijk ontbijt.
- Eet 3 hoofdmaaltijden per dag.
- Eet niet teveel (vette, zoete) tussendoortjes.
- Drink voldoende: liefst 2 liter per dag.
- Beweeg voldoende: liefst elke dag minimaal een half uur.
- Stel de toiletgang niet uit, voelt u aandrang voor ontlasting ga dan. Vaak is dit een half uur na de maaltijd.
- Neem de tijd, zorg ervoor dat de voeten goed ondersteund zijn en laat de billen goed in de pot zakken. Probeer de onderkant goed te ontspannen en niet teveel te persen. Lukt het niet probeer het later nog een keer.
Worden de klachten veroorzaakt door het niet goed functioneren van de bekkenbodem (verzwakt, geen goede coördinatie of juist te gespannen) of door verkeerd ontlastinggedrag dan kan uw bekkenfysiotherapeut u helpen de klacht te verminderen.
Seksuele klachten
- bij vrouwen
- bij mannen
Seksuele klachten bij vrouwen:
- Pijn bij het vrijen
- Vaginistische klachten
- Ontbreken of verlies van seksueel verlangen of opwinding
- Weinig gevoel hebben in de vagina
- Pijnklachten in de bekkenbodem
- Chronische buikpijn
- Orgasme problemen
Een deel van de bekkenbodemspieren omsluit de vagina. Wanneer deze spieren te gespannen zijn sluiten ze de vagina en geven deze te weinig ruimte om te openen tijdens gemeenschap. Het kan zijn dat dit altijd zo is of afhankelijk is van de situatie. Wanneer de bekkenbodem te strak is kan dit ook problemen geven bij de gemeenschap: weinig gevoel, problemen met het orgasme of pijnklachten. Een gespannen bekkenbodem geeft pijn tijdens de gemeenschap of de gemeenschap lukt helemaal niet meer. Door een pijnervaring spannen deze spieren nog meer aan waardoor er nog meer pijn optreedt. Dit is een vicieuze cirkel. Wanneer deze spierspanning lang bestaat kunnen er ter plaatse ook huid- en zenuwcelveranderingen optreden (verminderd gevoel).
Deze klachten kunnen op zich zelf zijn maar ook in combinatie met andere klachten in het bekkengebied voorkomen. Bijvoorbeeld klachten van de darmen (prikkelbare darm), plasklachten, verzakkingsklachten of pijn in de onderbuik/onderrug. De bekkenfysiotherapeut kan u helpen deze vicieuze cirkel te doorbreken.
Seksuele klachten bij mannen
- Erectie stoornissen
- Orgasme problemen
- Problemen met de zaadlozing
- Pijn bij/na het vrijen in penis/scrotum
- Pijnklachten in de bekkenbodem
Bij de man lopen door de bekkenbodem niet alleen de endeldarm en de plasbuis maar ook de zenuwen en bloedvaten die zorgen voor een erectie. Bij mannen kunnen deze klachten op zich staand of in combinatie met andere klachten in het bekkengebied voorkomen. Bijvoorbeeld obstipatie, plasklachten of pijn in onderbuik/onderrug. Tevens kunnen bovenstaande klachten zich voordoen na een operatie in dit gebied, bijvoorbeeld een radicale prostatectomie.
Deze klachten kunnen een gespannen bekkenbodem tot gevolg hebben. Door de pijn spant de bekkenbodem meer aan waardoor er nog meer pijn ontstaat. Er is dan sprake van een vicieuze cirkel. De bekkenfysiotherapeut kan u helpen deze te doorbreken.
Een gespannen bekkenbodem levert ook doorbloedingsproblemen op in de penis, hetgeen erectieproblemen kan veroorzaken.
Andere oorzaken die seksuele klachten kunnen geven zijn:
- Overgewicht
- Hoge bloeddruk
- Verhoogd cholesterol
- Diabetes
- Psychologische oorzaak
- Alcohol gebruik
- Koffie
- Drugs
- Medicijnen (antidepressiva, slaapmedicatie, hoge bloeddruk)
Erectie stoornissen (impotentie)
Impotentie is het onvermogen een erectie te krijgen of in stand te houden van de penis, die dan stijf genoeg is om op een bevredigende manier geslachtsgemeenschap te hebben.
Steeds meer mannen consulteren hun arts in verband met impotentie. Dit komt niet doordat het aantal gevallen van impotentie aan het toenemen is, maar doordat de maatschappij aan het veranderen is en de impotente man deze stoornis niet langer verbergt, maar er een oplossing voor probeert te vinden.
Impotentie kan een lichamelijke of psychische oorzaak hebben. Enkele van de meest voorkomende lichamelijke oorzaken zijn bijvoorbeeld diabetes en aderverkalking waarbij de bloedsvoorziening van de penis wordt aangetast. Vroeger werd er een prothese in de penis geplaatst maar tegenwoordig kunnen sommige gevallen behandeld worden met sildenafil (viagra®) of door behandeling van een bekkenfysiotherapeut.
Aan de basis van de penis zitten twee spieren die de stijfheid van de erectie kunnen beïnvloeden. Zijn deze spieren te zwak dan kan er teveel bloed uit de penis wegstromen. Zijn deze spieren te gespannen dan kan er niet genoeg bloed naar de penis stromen. Hierbij kan de bekkenfysiotherapeut u door middel van adviezen en tips helpen.
Prostaat klachten
Iedere man heeft een prostaat; vroeg of laat kan deze aanleiding geven tot klachten. De prostaat is een klier die niet groter hoort te zijn dan een kastanje. Deze klier bevindt zich rondom de plasbuis en onder de ingang van de blaas. De plasbuis loopt van de blaas tot aan het uiteinde van de penis. De prostaat produceert een vloeistof die, bij zaadlozing, samen met de zaadcellen naar buiten komt (sperma). De prostaat is met name van belang voor de vruchtbaarheid, niet voor seks.
Urinestraal is minder krachtig en wordt soms onderbroken (persen versterkt de straal niet)Bij de ouder wordende man wordt de prostaat groter onder invloed van hormonale veranderingen. Als gevolg hiervan wordt de blaas ontledigen bemoeilijkt doordat de weerstand van de blaashals en/of prostaat. U merkt dit doordat plassen moeilijker gaat, met één of meer van de volgende klachten:
- Niet goed kunnen beginnen met plassen
- Meer aandrang en steeds weer moeten plassen
- Vaker moeten plassen met minder drang en weinig urine per keer
- Nadruppelen en ongewenst urineverlies
- Nachtelijk plassen
- Een branderig gevoel bij het plassen
- Gevoel hebben dat de blaas niet leeg is na het plassen
Klachten met het plassen kunnen duiden op een ontsteking van de prostaat (prostatitis), op prostaatpijn (prostatodynie), op prostaatvergroting of op prostaatkanker (prostaatcarcinoom). Op oudere leeftijd komen prostaatproblemen veelvoudig voor.
Men moet niet vergeten dat er meer redenen zijn voor plasproblemen, zoals vernauwing in de plasbuis, blaasstenen, enz… laat dit eerst onderzoeken.
Komen de klachten van een niet goed functionerende bekkenbodem. Doordat deze te gespannen is of het gevoel en/of sturing van de bekkenbodem niet voldoende aanwezig is, dan kan de bekkenfysiotherapeut dit behandelen. Ook kunnen we u helpen na een radicale prostaatectomie. (prostaatverwijdering).
Zwangerschap
Bekkenpijn
Bouw van het bekken
Het bekken is samengesteld uit verschillende botten: aan de rugzijde het heiligbeen (sacrum), aan beide zijkanten een darmbeen (os ilium) en aan de voorzijde onder in de buik de schaambeenderen.
Het heiligbeen aan de rugzijde is aan beide kanten verbonden met een darmbeen. Deze verbinding noemt men het sacro-iliacale gewricht, vaak afgekort als SI-gewricht. Deze gewrichten bevinden zich laag op de rug ter plaatse van de twee kleine kuiltjes aan weerszijden van de wervelkolom.
Het schaambeen verbindt aan de voorzijde van het lichaam de darmbeenderen aan elkaar. De symfyse is de verbinding tussen de schaambeenderen midden onder in de buik.
De verbindingen tussen de verschillende onderdelen van de bekkenbeenderen in de symfyse en in het SI-gewricht bestaan uit kraakbeen. Rond deze verbindingen zijn er elastische banden en kapsels om ze te verstevigen. In de zwangerschap worden deze verbindingen soepeler en rekbaarder. Het proces van versoepeling van de verbindingen maakt dat de bekkenbeenderen beweeglijker worden ten opzichte van elkaar. Dit kan gezien worden als een voorbereiding op de bevalling: hierbij moet immers een kind door het bekken naar buiten komen. Dit versoepelen van banden, gewrichten en spieren maakt dat je sneller overbelastingsklachten kan krijgen in dit gebied. Dit kan vervolgens pijn geven.
Waar kan je de pijn voelen:
- Pijn middenvoor in het bekken (op of rond het schaambeen). Deze pijn kan uitstralen langs de binnenkant van het bovenbeen, naar de lies of de vagina.
- Pijn links en/of rechts onder in de rug ter hoogte van de twee kuiltjes. Deze pijn kan uitstralen over de hele bil naar de lies, de achterzijde van het bovenbeen en soms ook het onderbeen.
- Pijn rond de stuit.
De pijn neemt vaak toe bij vermoeidheid en bij bepaalde bewegingen zoals bukken, omdraaien in bed, fietsen op een hobbelige weg of andere schokkerige bewegingen.
Andere klachten die ook voor kunnen komen zijn:
- Startpijn, bijvoorbeeld opstaan uit een stoel
- Sneller moe worden
- Langzamer herstellen van vermoeidheid en pijn
Er zijn verschillende benamingen voor deze klachten in omloop, die nogal eens door elkaar gebruikt worden: bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en symfysiolyse. Het beste is te spreken van bekkenpijn.
Tijdens de zwangerschap wordt de verbinding tussen de twee bekkenbeenderen zachter en elastischer onder invloed van zwangerschapshormonen. Hiermee bereidt het lichaam zich voor op de bevalling: het bekken moet tijdens de bevalling meegeven om het kindje er door te laten. Door de zachtere verbinding tussen de bekkenbeenderen worden deze beweeglijker ten opzichte van elkaar. Naast het elastischer worden van de verbindingen spelen ook een toenemende belasting door de groter wordende baarmoeder en een andere lichaamshouding in de zwangerschap een rol. Naarmate de zwangerschap vordert komt de buik meer naar voren. Ook de stand van de rug en het bekken verandert. Hierdoor wordt er als het ware meer vanaf de zijkanten aan het schaambeen getrokken. Een verkeerde houding of overbelasting kan dit proces versterken. Vaak is er een verstoring tussen belasting en belastbaarheid. Uw bekkenfysiotherapeut kan u adviseren hoe u het beste de klachten kan verminderen
In het bekkengebied liggen bij de vrouw drie organen: de blaas, baarmoeder en de darm. Tussen deze organen liggen bindweefselschotten (‘muren’) die deze organen op de plaats houden. De bekkenbodemspier zit onder aan het bekken en fungeert als een “fundament” om deze organen te dragen en drukverhogende momenten als tillen, hoesten, springen enz. op te vangen. Wanneer dit bindweefsel niet meer goed functioneert kunnen de organen van hun plaats zakken. Dan ontstaan verzakkingklachten.
Verzakkingklachten van de blaas, baarmoeder of endeldarm (Prolaps)
Deze klachten kunnen zijn:
- Zwaar gevoel in het kruis
- Het gevoel dat er iets zit wat er niet hoort
- Het gevoel ergens op te zitten
- Vermoeidheidklachten in dit gebied
- Pijnklachten in onderbuik/onderrug, in de vagina of kruis
- Incontinentie klachten
- Niet meer goed kunnen uitplassen of ledigingproblemen hebben bij de ontlasting
Oorzaken van deze verzakkingsklachten kunnen zijn:
- Menopauze (verlaagde oestrogeenproductie)
- Zwaar werk, bijvoorbeeld met veel tillen
- COPD (veel hoesten)
- Overgewicht
- Obstipatie (veel persen)
Deze klachten kunnen door bekkenfysiotherapie verdwijnen dan wel minder worden. Indien er een hersteloperatie nodig is dan kan bekkenfysiotherapie een belangrijke rol spelen in het herstel postoperatief en het goed leren gebruiken van uw bekkenbodem, zodat er minder kans is dat uw klachten weer terugkomen.